راهنمای مطالب
- معرفی بورس انرژی
- خدمات کارگزاری فارابی در بورس انرژی
- مزایای معامله از طریق بورس انرژی
- پذیرش کالا در بازار فیزیکی
- پذیرش کالا در بازار فرعی
- پذیرش اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بازار مشتقه
- پذیرش صندوقهای سرمایهگذاری
- پذیرش گواهی ظرفیت
- پذیرش گواهی صرفهجویی انرژی
- پذیرش انبار و صدور، معامله و تسویه گواهی سپرده کالایی
- راهنمای پذیرش و فرمها
- تماس با بورس انرژی فارابی
معرفی بورس انرژی
شرکت بورس انرژی ایران با هدف ساماندهی، پذیرش، نظارت و تسهیل انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر حاملهای انرژی در سال 91 آغاز بهکار کرد. بورس انرژی ایران دارای پنج بازار فیزیکی، مشتقه، برق، سایر اوراق بهادار و فرعی است. کارگزاری فارابی نیز بهعنوان کارگزار رتبه «الف» فعال در بازار سرمایه ایران و یکی از کارگزاران پیشرو در بورس انرژی کشور، تمامی خدمات مورد نیاز فعالان این بازار را ارائه میکند.
بازار فیزیکی بورس انرژی:
بازار فیزیکی بورس انرژی ایران محلی برای دادوستد انواع فرآوردههای هیدروکربوری است. بازار فیزیکی دو رینگ داخلی و بینالمللی دارد که کالاهای پذیرفتهشده بسته به مصارف داخلی یا صادراتی در این دو رینگ معامله میشوند. نحوه معامله هر یک از کالاها در بازار فیزیکی با یکدیگر متفاوت بوده و در قالب قراردادهایی از جمله قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد کشف پریمیوم و قرارداد نقدی دادوستد میشوند.
بازار مشتقه بورس انرژی:
بازار مشتقه بورس انرژی ایران بستری برای معامله انواع قراردادها اعم از آتی، اختیار معامله، قراردادهای سلف موازی استاندارد و قراردادهای سوآپ هستند که هماکنون قراردادهای آتی روی گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی تعریف شده و قابل معامله است. قراردادهای سلف موازی استاندارد نیز قالب مورد استفاده برای معاملات برق است.
بازار برق بورس انرژی:
برق در بورس انرژی ایران در اشکال فیزیکی، عمدهفروشی برق، مصرفکنندگان بزرگ، برق سبز و سلف دادوستد میشود. خریداران بازار فیزیکی برق، مصرفکنندگان بزرگ برق بالای پنج مگاوات و شرکتهای خرده فروشی هستند. فروشندگان این بازار نیز نیروگاههای دارای قابلیت عرضه در بازار برق بورس انرژی ایران هستند. در بازار عمدهفروشی برق، شرکتهای توزیع و خردهفروش بهعنوان خریدار و نیروگاهها نیز بهعنوان فروشنده هستند. خریداران سلف نیز مصرفکنندگان بزرگ برق و شرکتهای خردهفروشی و فروشندگان آن، نیروگاههای دارای قابلیت عرضه در بازار برق بورس انرژی ایران هستند.
بازار سایر اوراق بهادار بورس انرژی:
بازار سایر اوراق بهادار قابلمعامله شامل سه ابزار «صندوق سرمایهگذاری پروژه»، «اوراق گواهی ظرفیت» و گواهی سپرده حاملهای انرژی است. صندوق سرمایهگذاری پروژه، ابزاری برای تامین مالی از طریق سرمایه یا حقوق صاحبان سهام است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس شده و به جمعآوری سرمایه از عموم و تخصیص آن به سرمایهگذاری در ساخت و تکمیل پروژه معین میپردازد. اوراق گواهی ظرفیت، سندی است قابلمبادله که با اجازه وزارت نیرو مبتنی بر ایجاد ظرفیت نیروگاهی قابلاتکای جدید یا کاهش قدرت قراردادی مشترکان موجود صادر میشود. گواهی سپرده حاملهای انرژی نیز اوراق بهاداری است که نشاندهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی از حامل انرژی است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر میشود. در بورس انرژی ایران گواهی سپرده نفت خام و گواهی سپرده میعانات گازی معامله میشود.
بازار فرعی بورس انرژی:
کالاهایی که خارج از گونه و تک محمولهای باشند، در بازار فرعی پذیرش و عرضه میشوند. برای هر نوبت عرضه کالا در بازار فرعی باید درخواستی مجزا ارائه شده و موافقت کمیته عرضه اخذ شود. درخواست پذیرش در بازار فرعی باید توسط مشاور پذیرش به بورس ارائه شود و پس از احراز کامل بودن به کمیته عرضه بورس انرژی ارسال خواهد شد.
خدمات کارگزاری فارابی در بورس انرژی
- انجام تمامی سفارشات در بورس انرژی
- ارائه خدمات مشاوره در تمامی موضوعات بورس انرژی
- ارائه مشاوره و پذیرش شرکتها در بازار فیزیکی
- اخذ کد معاملاتی مورد نیاز متقاضیان
مزایای معامله از طریق بورس انرژی
- امکان تامین خدمات مورد نیاز از طریق سازوکار شفاف و منصفانه بورس انرژی
- امکان تامین مالی و پوشش ریسک عرضهکنندگان از طریق ابزارهای مالی موجود در بورس انرژی
- امکان پوشش ریسک و تامین کالاهای مورد نیاز مصرفکنندگان برای دورههای زمانی مختلف
- کاهش هزینههای معاملاتی برای مشتریان در مقایسه با معامله در خارج از بورس
- کاهش ریسکهای معاملاتی از جمله ریسک عدم ایفای تعهدات طرفین و …
- بخشودگی مالیات بر درآمد 10 درصدی حاصل از فروش کالاها در بورس کالا
- امکان بازاریابی و عرضه محصولات در رینگ داخلی و بینالملل
پذیرش کالا در بازار فیزیکی
مدارک مورد نیاز برای پذیرش کالا در بازار فیزیکی بهشرح زیر است:
- پرسشنامه پذيرش.
- اميدنامه.
- فرم شناسه کالا.
- کپی برابر اصل گواهی استاندارد کالا.
- رسيد پرداخت حق پذيرش.
- تعهدنامه شرکت توليدکننده مبنیبر فراهم کردن شرايط بازديد از خط توليد و انبارها در صورت درخواست هيئت پذيرش يا بورس.
برای کالاهای وارداتی اصل یا کپی برابر اسناد زیر لازم است:
-
برای کالاهای وارداتی که بهصورت نقدی عرضه میشوند و در زمان ارائه درخواست پذيرش
ترخيص شده يا در شرف ترخيص هستند:
الف) برگ سبز گمرکی.
ب) گواهی بازرسی مبدا يا مقصد حسب درخواست بورس.
ج) قبض انبار برای کالاهایی که از گمرک ترخيص و به انبارهای داخلی حمل شدهاند. -
برای کالاهای وارداتی که بهصورت سلف عرضه میشوند و در زمان ارائه درخواست پذيرش ترخيص
نشدهاند:
الف) پروفرمای کالای وارداتی.
ب) گواهی کيفيت صادر شده توسط توليدکننده بههمراه تعهدنامه واردکننده مبنیبر تحويل کالا براساس گواهی کيفيت.
ج) تعهدنامه واردکننده مبنیبر ارائه مستندات پذیرش کالاهای وارداتی بهصورت نقدی به بورس پس از ترخيص و قبل از تحويل کالا به مشتری. - تاییدیه مراجع ذیصلاح در خصوص کالاهایی که مشمول رعايت ضوابط خاص يا اخذ مجوزهای قانونی باشد.
- ساير اطلاعات مهم بهتشخيص متقاضی يا درخواست بورس يا هيئت پذيرش.
پس از تکمیل مدارک، بسته به اینکه کالای شما جزو دسته «کالای اصلی» باشد یا «کالای مشابه»، فرایند پذیرش به دو مسیر متفاوت خواهد رفت. درخواست پذیرش «کالای اصلی» در هیئت پذیرش و درخواست پذیرش «کالای مشابه» در کمیته عرضه مطرح خواهد شد.
موافقت یا عدم موافقت با پذیرش کالا پس از تکمیل مدارک بهصورت کتبی به مشاور پذیرش اعلام خواهد شد.
پذیرش کالا در بازار فرعی
کالاهای زير قابلپذيرش در بازار فرعی هستند:
- کالاي تکمحمولهای.
- کالای مشتری.
- کالای خارج از گونه.
- کالايی که شرايط پذيرش در بازار فيزيکی را طبق مقررات از دست میدهد.
- کالای فاقد شرايط پذيرش در بازار فیزیکی پس از تاييد هيات پذيرش يا کميته عرضه.
برای هر نوبت عرضه کالا در این بازار باید درخواستی مجزا به بورس انرژی ارائه و موافقت کمیته عرضه اخذ شود. فرایند پذیرش کالا در بازار فرعی مانند این فرایند برای کالای مشابه در بازار فیزیکی است. مدارک و مستندات مورد نیاز برای بررسی پذیرش کالا در بازار فرعی به شرح زیر است:
- پرسشنامه پذيرش و فرم شناسه کالا.
- امیدنامه.
- رسيد پرداخت حق پذيرش.
- مستندات لازم برای احراز مالکيت عرضهکننده کالای مورد معامله.
- تاییدیه مراجع ذیصلاح در خصوص کالاهایی که مشمول رعايت ضوابط خاص يا اخذ مجوزهای قانونی باشد.
- ساير اطلاعات مهم به تشخيص متقاضی يا درخواست کميته عرضه.
پذیرش اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بازار مشتقه
اوراق بهادار مبتنیبر کالا در بازار مشتقه باید به تشخیص هیئت پذیرش رسیده و دارای حداقل شرایط زیر مطابق با دستورالعمل پذیرش باشند:
- امیدنامه
- مشخصات قرارداد
- اظهارنظر کارشناسی بورس انرژی در خصوص قابلیت پذیرش اوراق بهادار پیشنهادی طبق مفاد این دستورالعمل
- سایر اسناد یا اطلاعات مهم بهتشخیص بورس یا درخواست هیئت پذیرش
پذیرش صندوقهای سرمایهگذاری
مراحل پذیرش صندوقهای پروژه به شرح ذیل است:
- ارسال نامه درخواست تاسیس از متقاضی به مدیر صندوق
- اعلام درخواست از سوی مدیر صندوق به سازمان بورس و اوراق بهادار
- ارسال مجوز پذیرهنویسی از سوی سازمان بورس به مدیر صندوق
- ابلاغ درخواست مدیر صندوق به مدیرعامل بورس انرژی ایران از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار
- معرفی مشاور پذیرش از سوی متقاضی به بورس انرژی ایران
- ارجاع درخواست از سوی مدیرعامل به معاونت توسعه بازار
- ارجاع به مدیریت پذیرش
- تایید و درج امیدنامه و اساسنامه
پذیرش گواهی ظرفیت
مدارک و مستندات مورد نیاز برای پذیرش گواهی ظرفیت در بازار سایر اوراق بهادار قابلمعامله بورس انرژی به شرح ذیل است:
- فرم درخواست پذیرش گواهی ظرفیت مطابق چارچوب بورس
- امیدنامه پیشنهادی پذیرش
- معرفینامه و تایید رسمی از وزارت نیرو مطابق با چارچوب بورس انرژی مبنیبر احداث و فعالیت نیروگاه تازهتأسیس متقاضی اوراق گواهی ظرفیت نقدی یا مدارک بهرهبرداری و فعالیت نیروگاه در دست احداث در سررسید قراردادهای سلف موازی استاندارد اوراق گواهی ظرفیت
- رسید حق پذیرش
- سایر اطلاعات و مدارک به تشخیص متقاضی یا درخواست بورس انرژی
پذیرش گواهی صرفهجویی انرژی
در صورتیکه بهعنوان دارنده واحد صنعتی، پروژههایی را اجرا کردهاید که منجر به صرفهجویی در مصرف انرژی شده است، میتوانید برای انرژی صرفهجوییشده خود گواهی صرفهجویی محققشده دریافت و در بورس انرژی مبادله کنید.
مدارک و مستندات مورد نیاز برای پذیرش گواهی صرفهجویی انرژی به شرح ذیل است:
- فرم درخواست پذیرش گواهی صرفهجویی انرژی محققشده مطابق چارچوب بورس انرژی.
- امیدنامه و مشخصات پیشنهادی قرارداد.
- تاییدیه کمیسیون صرفهجویی انرژی در خصوص انتشار و سقف تعهدات ناشر گواهی صرفهجویی انرژی مطابق چارچوب بورس انرژی.
- تعهدنامه تضمین تحویل فیزیکی حامل انرژی موضوع گواهیهای صرفهجویی انرژی محققشده مطابق با چارچوب شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و تأیید بورس انرژی.
- رسید حق پذیرش.
- سایر اطلاعات و مدارک به تشخیص بورس انرژی.
هیئت پذیرش حداکثر ۴۵ روز پس از دریافت گزارش و مستندات لازم از بورس انرژی، نظر کتبی خود را با ذکر دلایل تایید یا رد پذیرش اعلام میکند.
پذیرش انبار و صدور، معامله و تسویه گواهی سپرده کالایی
اگر در حوزه انرژی و فرآوردههای هیدروکربوری انباردار هستید، میتوانید برای پذیرش انبار خود در بورس انرژی تقاضا دهید. اطلاعات و مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی پذیرش شامل موارد ذیل است:
الف- تقاضانامه صدور گواهی پذیرش انبار مطابق با چارچوب بورس با ذکر ظرفیت ریالی مورد
تقاضا.
ب- اطلاعات انبار از قبیل نام، مشخصات و ظرفیت مطابق با چارچوب بورس.
پ- مدارک مالکیت یا اجاره انبار.
د- بیمهنامه معتبری که برای پوشش کامل خسارات احتمالی به انبار و کالاهای موجود در آن،
حداقل در سقف ظرفیت ریالی مورد تقاضا باشد.
ر- اطلاعات مربوط به شرایط فنی انبار، مطابق با ضوابط فنی و استانداردهای انبارهای مورد
پذیرش بورس که بازرسیهای مورد نیاز در این خصوص توسط بورس و یا شرکت بازرسی مورد تایید
بورس، صورت میپذیرد.
ز- مشخصات کامل هویتی انباردار.
ک- اطلاعات لازم در خصوص توانایی فنی مطابق ضوابط بورس.
گ- اطلاعات تضامینی که انباردار میتواند برای پوشش جبران خسارتهای احتمالی که طبق عرف،
قوانین و این دستورالعمل بر عهده او است، ارائه دهد و همچنین اطلاعات مربوط به توانایی مالی
انباردار براساس ضوابط شرکت سپردهگذاری مرکزی.
کارمزدها
کارمزد معاملات در بورس انرژی مطابق با جدول ذیل است.
نوع کارمزد | خرید | فروش | مجموع |
---|---|---|---|
معاملات کالاها و قراردادهای سلف موازی (فیزیکی-برق) | 0/00239 | 0/0255 | 0/494 |
معاملات پذیرهنویسی اوراق سلف موازی استاندارد | 0/000725 | 0/000725 | 0/00145 |
معاملات اوراق گواهی ظرفیت | 0/0026 | 0/0026 | 0/0052 |
معاملات قراردادهای آتی در بورس انرژی | 0/0068 | 0/0068 | 0/00136 |
تسویه و تحویل قراردادهای آتی در بورس انرژی | 0/0014 | 0/0014 | 0/0028 |
معاملات صندوقهای سرمایهگذاری کالایی در بورس انرژی | 0/0012 | 0/0012 | 0/0024 |
پذیرهنویسی صندوقهای سرمایهگذاری کالایی در بورس انرژی | 0/0012 | 0 | 0/0012 |
معاملات گواهی سپرده کالایی در بورس انرژی | 0/0024 | 0/0024 | 0/0048 |
معاملات اوراق گواهی صرفهجویی انرژی | 0/0024 | 0/0024 | 0/0048 |
راهنمای پذیرش و فرمها
تماس با بورس انرژی فارابی
آدرس:
تهران، خیابان سید جمالالدین اسدآبادی (يوسف آباد سابق)، كوچه یازدهم، نبش خيابان فراهانیپور، پلاک 12، واحد دوم شمالی
کدپستی: 1433653648